Görmeyenlere voleybol betimleme yazılarım ilk meyvelerini verdi. Bu yazılarımdan haberdar olan görme engelli bir arkadaşımız, voleybola dair sorularını bana mail yoluyla gönderdi. Bu yazımda kendisinin sorularını cevaplamaya çalışacağım.
Soru 1: Smacın daha sert ve hızlı, plasenin daha hafif ve yavaş gittiğini biliyoruz. Peki bu iki vuruşu birbirinden ayıran temel teknik nedir?
Beyaz Bastonla Fileye Doğru başlıklı yazımda plase ve smacın nasıl atıldığını tarif etmiştim. Smaçta topun hızını artırmak için sıçrayıp sertçe vurmak söz konusuyken plaseyle topun hızı yavaşlatılıp bilek hareketiyle topun istenen yöne gitmesi sağlanır. Yani smaç kaba kuvvetse plase duygusal manipülasyondur diyebilirim.
Soru 2: Her servis değişiminde hücum turlarının, başka bir deyişle oyuncuların saha içinde durdukları yerin değiştiğini biliyoruz. Spikerler maç anlatımı esnasında üçlü hücum turu ve ikili hücum turu olmak üzere iki pozisyondan bahsediyorlar. Üçlü hücum turunda servisi pasörün attığını bildiğimden ön alanda bir orta oyuncu, bir smaçör ve pasör çaprazının durduğunu biliyorum. Fakat ikili hücum turunda file önünde hangi oyuncular kalıyor?
Öncelikle okuyanlarda kafa karışıklığı yaratmamak için bir konuyu netleştireyim: Servisi kullanan takım sayı aldığında o takımın oyuncuları yer değiştirmiyor, sayı alamayıp da servis sırası rakip takıma geçince ve rakip takım sayı aldıkça oyuncular saat yönünde birer pozisyon kayıyor. Diziliş ve dönüşleri şu yazıda anlatmıştım. Soruya gelince, ikili hücum turları pasörün ön alanda olduğu turlara deniyor ve ön alanda pasör, orta oyuncu ve smaçör oluyor.
Soru 3: Karşı taraf servis kullandıktan sonra manşet alınıyor ve top pasöre ulaştırılıyor. Pasör sahayı taradıktan sonra pası atacağı oyuncuya karar veriyor. Peki bu kararını pası atacağı oyuncuya nasıl bildiriyor? Bütün hücumcular pozisyon alıp pasın gelmesini mi bekliyor yoksa pasör kararını oyuncuya sesli bir biçimde mi aktarıyor?
Takımların halihazırda farklı dizilişler için geliştirdikleri üç aşağı beş yukarı belli oyun stilleri oluyor ve oyuncular antrenmanlarda bunlara çalışıyorlar. Onun dışında pasör servis atarken ya da soruda belirtildiği gibi servis karşılamada oyun kurması için top kendisine geldiğinde topu hangi oyuncuya ve kaç numaralı bölgeye atacağını söylüyor (“Hande, 4” gibi) ya da el işaretleriyle anlatıyor. Sözlü komutları rakip takımın da duyup ona göre savunma geliştirmeleri de mümkün, o nedenle eli rakibin görmeyeceği şekilde konumlandırıp topu atacağı bölgenin numarasını parmaklarla göstermek daha etkili bir yöntem. Örneğin 2 parmağı açıksa 2 numaralı bölgeye atacak demektir. 5 parmak var 6’ya atacaksa ne olacak derseniz, Google'dan nakledilen bir rivayete göre 6 için sadece baş parmak açık diğerleri kapalı oluyor.
Soru 4: Maç sonu istatistiklerinde smaçör ve liberoların manşet yüzdeleri belirtiliyor. Bu esnada iki tip manşetten söz ediliyor: Pozitif manşet ve mükemmel manşet. Pozitif manşet ve mükemmel manşet arasındaki temel fark nedir?
Mükemmel manşet adı üstünde mükemmel. Top pasöre en yakın mesafeye, en uygun yükseklikten ulaştığında buna mükemmel manşet deniyor çünkü pasörün oyunu en iyi şekilde kurmasına olanak tanıyor. Pozitif manşette de top pasöre ulaşır ama topun yüksekliği yetersizdir ya da topun gidiş yönü pasörün uzağında kalır ve pasörün topu almak için topun gidiş yönüne doğru hareket etmesi gerekir. İstatistiklerde mükemmel manşet için MM, pozitif manşet için PM kısaltmaları kullanılıyor. İstatistiklerin nasıl yorumlandığına dair ayrı bir yazı gelecek.
Soru 5: Servis karşılayıcılar zaman zaman hatalı manşet alıp topu karşı tarafa geçirebiliyor. Bu tür durumlarda karşı tarafın oyuncusunun topu tiplediği söyleniyor. Bunun için smaç ve plaseden farklı bir teknik mi kullanılıyor?
Esasen basketbolda kullanılan tiplemek teriminin voleyboldaki kullanımını araştırdığımda yalnızca TVF’nin sitesinde yer alan 2017 Hakemlik Rehberi’nde plasenin eş anlamlısı olarak parantez içinde kullanıldığına rastladım. Kural 9.4’te tiplemek, tek el veya parmaklarla, top bütünüyle file üst kenar seviyesi üzerindeyken yavaşça hücum vuruşu yapmak şeklinde tanımlanmış. Böyle de çok araştırmacı gazeteci gördüm kendimi canım :)
Soru 6: Jump servis ile smaç servis arasındaki temel teknik fark nedir?
Soruyu cevaplamadan önce paragraf uzunluğundaki soruların ardından kısa ve net bir soru görmenin verdiği rahatlamayı doyasıya yaşamak istiyorum izninizle. ÖSYM Türkçe testini bitirip matematiğe geçmiş gibiyim şu an.
Evet ne diyorduk, jump servis smaç servis farkı. İkisi de aynı şekilde atılır ama jump servisle ace alındıktan sonra Erik dalı oynanır, smaç servisle ace alındığında ise yalnızca tezahürat yapılır. Bunu ben uydurdum aslında bir fark yok ikisi aynı şey zaten. Smaç servisin İngilizce karşılığı jump serve.
Şimdilik bana gelen sorular bunlardı. Sizler de sorularınızı, voleybola dair betimlenmesini istediğiniz konuları, görüş ve önerilerinizi benimle paylaşabilirsiniz. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder